• Berichtcategorie:Gezond leven
  • Bericht reacties:2 Reacties
  • Leestijd:7 minuten gelezen

Glutenvrij eten is een trend. Heel wat mensen kiezen voor een glutenvrij dieet omdat ze denken dat het gezonder is of dat ze erdoor zullen afslanken. Mensen met darmproblemen zoeken er hun heil in en hopen dat het hen van die klachten zal afhelpen. Ondanks al die glutenvrije voeding blijven sommigen toch verder sukkelen met darmproblemen. Hoe strikt ze ook zijn: hun buik blijft opblazen of pijn doen (*). Recent onderzoek heeft nu waarschijnlijk aangetoond hoe dat komt.

Australische onderzoekers kwamen immers te weten dat heel wat mensen die dachten overgevoelig te zijn aan gluten, helemaal niet reageerden op gluten maar wel op FODMAP’s, een raar woord dat staat voor fermenteerbare oligosachariden, disachariden, monosachariden en polyolen. Dat zijn een soort van koolhydraten die we niet kunnen verteren. Ze gaan onverteerd naar de dikke darm waar ze door onze darmflora gefermenteerd worden. In principe is dat gezond en fungeren de FODMAP’s als prebiotica: voedsel voor je goeie darmbacteriën. Bij sommige mensen lokken deze onverteerde stoffen echter problemen uit.

Fructanen bijvoorbeeld, zijn een soort van FODMAP’s die je in grote hoeveelheden terug vindt in tarwe. Dat is waarschijnlijk ook meteen de reden waarom zoveel mensen zich op een glutenvrij dieet al heel wat beter voelen: een grote hoeveelheid van de fructanen wordt dan immers al uit de voeding geëlimineerd. Fructanen vind je echter ook terug in heel wat courant gebruikte groenten, zoals ui, look en prei. Ook gerst en rogge zijn rijk aan fructanen. Dus ook als je een zogezegd ‘gezond’ voedingspatroon hebt én gluten weert, kan je op die manier toch nog buikklachten hebben.

Een eenvoudige test om te zien of je op fructanen reageert, is om tarwebrood te vervangen door brood dat gemaakt is van 100% spelt. Deze graansoort bevat immers maar heel weinig fructanen. Heb je geen last van speltbrood, maar wel van tarwebrood, dan ben je hoogstwaarschijnlijk niet gevoelig aan gluten, maar wel aan fructanen.

Langs de ene kant is dat leuk nieuws, omdat je wel terug brood en pasta kunt eten, als ze maar gemaakt zijn van 100% spelt. Langs de andere kant zijn er naast fructanen nog andere FODMAP’s die je in heel wat uiteenlopende voedingsmiddelen terug vindt. Daardoor vraagt het ook wat tijd om uit te vissen op welke soorten FODMAP’s je precies reageert. Het goede nieuws is wel dat je dit op een zestal weken via een tijdelijk eliminatiedieet kan ontdekken.

Waarom reageren we overgevoelig op FODMAP’s?

Dat is een heel belangrijke vraag waarvan het antwoord mee voor de oplossing van buikklachten kan zorgen.  Om deze vraag te beantwoorden moeten we dieper ingaan op de darmflora.

Wie mijn laatste boek SuperBUIKgevoel las, weet ondertussen dat een goeie darmflora heel belangrijk is voor de gezondheid van je spijsverteringsstelsel. Normaal gezien bevinden de meeste van je darmbacteriën zich in je dikke darm. Een heel kleine hoeveelheid zit in je dunne darm. Wanneer er nu abnormaal hoge concentraties van darmbacteriën in je dunne darm beginnen te groeien, dan leidt dat tot wat men SIBO noemt: Small intestinal bacterial overgrowth, een overgroei van bacteriën in je dunne darm dus. Deze bacteriën zouden je gezond maken wanneer ze in je dikke darm groeiden, maar wanneer ze welig tieren in je dunne darm, leiden ze tot een heleboel klachten waaronder:

  • een lekkende darm, die op zijn beurt gaat zorgen voor (nog meer) voedselintoleranties waaruit eventueel ook auto-immuunziekten zich kunnen ontwikkelen.
  • een verstoorde koolhydraatvertering, waardoor complexe koolhydraten (bijvoorbeeld uit volkoren producten) niet goed afgebroken worden en je lichaam gaat snakken naar snelle suikers (lees: je kan niet weerstaan aan de roep van je snoepkast). De bacteriën voeden zich met deze suikers en de overgroei wordt zo nog meer gestimuleerd. Een vicieuze cirkel dus.
  • fermentatie van FODMAP’s op de verkeerde plaats: waar FODMAP’s normaal gezien gefermenteerd worden door je darmflora in je dikke darm, gebeurt dat nu al (gedeeltelijk) in je dunne darm. Gevolg: nog meer voedsel voor de bacteriën die zich op de verkeerde plaats bevinden. De vicieuze cirkel gaat door.

Hoe ontstaat een overgroei van bacteriën in je dunne darm?

Aangezien een overgevoeligheid aan FODMAP’s heel vaak hier zijn oorsprong vindt, is het antwoord op deze vraag ook meteen een stappenplan dat je zou kunnen toepassen bij overgevoeligheid voor (een van de) FODMAP’s (tegelijkertijd met een tijdelijk eliminatiedieet waarbij je zes weken alle FODMAP’s weglaat onder begeleiding van een diëtiste of voedingsdeskundige).

  • Een gebrek aan maagzuur

Maagzuur helpt je niet alleen om je voedsel te verteren, het beschermt ook tegen ziekmakende bacteriën en het verhindert bacteriën om de dunne darm te ‘koloniseren’. Een gebrek aan maagzuur – of dat nu uitgelokt wordt door een zwakke vertering of door maagzuurremmers – zal er voor zorgen dat bacteriën ongeremd kunnen groeien in je dunne darm. Met alle gevolgen vandien.

Je kan je maagzuurproductie stimuleren door bittere kruiden in te nemen of door tijdelijk je maagzuur aan te vullen met betaine HCL tabletten met pepsine, die verkrijgbaar zijn bij de natuurwinkel.

  • Een gebrek aan beweeglijkheid van je darmen.

Tussen de maaltijden door vinden er vanuit je maag en dunne darm bewegingen plaats – met een moeilijk woord migrerend motor complex of MMC genoemd – die je darmen schoon houden. De bewegingen zorgen ervoor dat afvalstoffen en bacteriën vanuit je dunne darm naar je dikke darm ‘geveegd’ worden, zodat ze vandaaruit uitgescheiden kunnen worden. Deze bewegingen kunnen echter verstoord worden als je voortdurend tussen de maaltijden door zit te knabbelen. Loop je voortdurend koekjes, nootjes, snoepjes of ander lekkers te knabbelen, dan kunnen deze bewegingen niet plaatsvinden en zo kan er in de dunne darm een overgroei van bacteriën ontstaan die normaliter in de dikke darm thuishoren. Ook wanneer je slecht kunt omgaan met stress of maagzuurremmers neemt, verminderen deze darmbewegingen.

Een goeie stressbeheersing, vaste tijdstippen voor maaltijden en tussendoortjes aanhouden en voldoende tijd laten tussen de verschillende maaltijden kan hier al van grote hulp zijn.

  • Een slecht werkende klep van Bauhin

Deze klep scheidt de dunne darm van de dikke darm en verhindert een terugstroom van dikke darmbacteriën naar de dunne darm. Onder invloed van stress of emotionele spanningen kan deze klep moeilijker sluiten. Bij sommige mensen zit er zoveel spanning in de buik opgeslagen, dat ze ter hoogte van deze klep een soort van ping pong balletje voelen zitten dat verdwijnt bij massage.

Masseren is dan ook een ideale manier om deze klep weer tot werken aan te zetten. Je vindt de klep aan de rechterkant van je buik. Wanneer je een lijn zou trekken van je heupbeen naar je navel, dan bevindt de klep zich ongeveer in het midden. Wanneer je een aantal keren per dag deze plek masseert, zou deze klep na een tijdje weer beter moeten functioneren.

Verder lezen?

Uitgebreide lijst van voedingsmiddelen met FODMAP’s en richtlijnen voor een aangepast dieet.

Artikel: “Gevoelig voor gluten? Mogelijk zijn fructanen het echte probleem.”

Over bitters, maagzuur en een goed buikgevoel.

(*) Laat aanhoudende buikklachten altijd onderzoeken bij een arts!

 

 

Deel deze pagina: