Onlangs was ik in Leuven en in afwachting van koffiedrinken met een vriendin in de beste koffiebar van de stad, liep ik nog even de cosmetica-afdeling van de Inno binnen. Eén van mijn stokpaardjes is namelijk ingrediëntenlijsten van schoonheidsproducten onder de loep nemen. Hoewel ik deze hobby al enkele jaren uitoefen, kan ik er toch nog steeds versteld van staan hoe cosmeticamerken de consument om de tuin leiden met slimme marketingtrucs. De meeste producten – ook de dure of hyperdure – bestaan namelijk voor het grootste gedeelte uit spotgoedkope ingrediënten (water, minerale olie, siliconen, glycerine,…), aangevuld met een klein percentage werkzame ingrediënten en nog wat bewaar- en vulstoffen. Het verschil in (hyper)dure versus normaal geprijsde producten is vaak alleen maar hoeveel marketing een product krijgt. Bij een duur potje crème betaal je dus niet zozeer voor duurdere ingrediënten, als wel voor een duurdere marketingcampagne en eventueel een duurdere verpakking. Puur bedrog dat de cosmeticagiganten miljarden winst oplevert. Ik hoorde Brandon Truaxe, de helaas overleden maar briljante oprichter van het cosmeticabedrijf DECIEM ooit zeggen dat het maken van een product – ongeacht of het duur of goedkoop verkocht wordt – om en bij de 30 cent is voor de meeste cosmeticabedrijven.
Ooit gaf ik zelf ook veel geld aan cosmetica uit. Mijn fascinatie voor cosmeticaproducten begon al van lang voor ik oud genoeg was om ze te gebruiken. Ik denk dat het begonnen is met het kinderparfum van Oilily. Wat vond ik het als kind toch heerlijk om me na een deugddoend bad te parfumeren met dit frisse geurtje. Gezichtscrèmes, bodylotions en zelfs anticellulitecrèmes deden al op mijn zestiende hun intrede in mijn leven. Ik dacht toen dat je niet vroeg genoeg kon beginnen met smeren, want dat is toch wat al die reclames je proberen wijs te maken. Het duurde ongeveer zo’n tien jaar vooraleer ik besefte dat al die dure potjes en flesjes eigenlijk niets met schoonheid te maken hebben, maar dat ze – integendeel – je huid net kunnen beschadigen én zelfs ook slecht kunnen zijn voor je gezondheid. Dus schakelde ik over op (gekochte) natuurcosmetica… waarna het opnieuw zo’n tien jaar duurde voor ik door had dat ook dit soort cosmetica niet altijd zo goed is voor je huid als je zou denken. De woorden ‘natuurlijk‘ of ‘biologisch‘ staan immers niet synoniem met ‘goed voor je huid’. Integendeel, ook op de ingrediëntenlijsten van natuurcosmeticaproducten kom je stoffen tegen die de natuurlijke functie van je huid kunnen aantasten en op termijn voor problemen kunnen zorgen. Zo zijn er bijvoorbeeld heel veel natuurcosmeticaproducten die bol staan van de alcohol, een product dat je huidbarrière aantast en je huid stuk maakt, waardoor ze alsmaar droger wordt en je problemen als eczeem kunt ontwikkelen.
Mensen met een gevoelige huid reageren daarnaast niet zelden met een allergische reactie op natuurcosmetica. Vaak wordt zo’n reactie veroorzaakt doordat natuurproducten doorgaans geparfumeerd worden met een overdaad aan etherische olie. Het gebruik van etherische olie in cosmetica is een beetje dubbel: als je ze goed doseert (lees: spaarzaam gebruikt), hebben sommige van die oliën een verstevigend, verzorgend of verzachtend effect. Anderzijds kunnen ze ook allergiserend zijn als je ze in te grote hoeveelheden gebruikt of wanneer je te veel verschillende etherische oliën met elkaar combineert. Stoffen die door de overheid verplicht moeten vermeld worden op de ingrediëntenlijst van het product omdat ze mogelijk allergiserend zijn (en dat gebeurt vooral wanneer ze te royaal gebruikt worden en vooral op de gevoelige gezichtshuid) zijn:
- limonene
- linalool
- eugenol
- geraniol
- citronellol
Deze stoffen zijn niet schadelijk voor je gezondheid, maar kunnen dus wel allergieën uitlokken als je een gevoelige huid hebt.
Etherische oliën kunnen ook een uitgesteld allergiserend effect hebben. Het product met de etherische oliën bezorgt je dan in eerste instantie geen problemen, maar na een tijdje (een aantal maanden of jaren) kun je de oliën in kwestie (en dus ook het product waar die olie inzit) ineens niet meer verdragen. Het lastige is dat zo’n allergie voor het leven is. Je kunt er dus niet meer vanaf geraken. Bovendien ben je vanaf dat moment allergisch aan alle etherische oliën waar die inhoudsstof inzit die de allergie uitlokte. Het probleem met (sommige) natuurcosmetica is dat de bedenkers ervan blijkbaar ‘more is more’ denken. Ik zag al producten waarin maar liefst 15 verschillende etherische oliën gecombineerd werden. Nu moet je weten dat elke etherische olie op zich al bestaat uit een combinatie van erg veel verschillende stofjes, dus als je de optelsom maakt van alles wat in zo’n product zit, kom je al snel uit bij een overdosis. Je huid krijgt té veel ineens te verwerken en je bereikt hiermee net het tegenovergestelde effect van wat je beoogde. Op die manier kunnen zo’n producten je huid net sneller doen verouderen in plaats van haar jeugdig en elastisch te houden.
De moraal van dit verhaal? Of je nu gewone of natuurlijke cosmetica aankoop: check altijd de ingrediëntenlijst en hou rekening met de volgende tips:
- Het bovenste derde deel van de lijst vertelt je waaruit je product voor het grootste deel (zo’n 70 à 90%) is opgebouwd.
- Als alcohol heel hoog op de ingrediëntenlijst staat, laat het product dan staan.
- Als je een heel gevoelige huid hebt, koop dan geen producten waar een combinatie van veel verschillende etherische oliën inzit. Een uitgekiende combinatie van drie verschillende etherische oliën is meer dan genoeg. Koop geen producten waar parfum of fragrance inzit.
En nog een laatste tip: laat je niet om de tuin leiden door producten die van de daken schreeuwen dat ze geen parabenen (bewaarstoffen met mogelijk hormoonverstorend effect) bevatten. Vaak zijn de parabenen in deze producten gewoon vervangen door een bewaarmiddel dat zelfs in minuscule hoeveelheden ernstige allergische reacties kan uitlokken. De naam van dit bewaarmiddel is methylisothiazolinone. In dit geval is de remedie erger dan de kwaal.
Wil je graag meer leren over natuurlijke gezichtsverzorging en je eigen gezichtsverzorgingsproducten leren maken? Kom dan naar een workshop waarin je leert om puur natuurlijke producten te maken, zonder schadelijke stoffen en afgestemd op de behoeftes van jouw huid.
