Hoewel het overdag nog altijd heerlijk warm is, spreken de massa’s kruisspinnen in de tuin en de frisse ochtenden en avonden boekdelen: de herfst is in het land. Het nieuwe seizoen zorgt niet alleen voor vroegere avonden en veranderingen in de kleur van de bladeren, ook ons lichaam moet zich aanpassen aan de veranderende energie in de natuur. Terwijl we in het westen gewend zijn om altijd met dezelfde hoeveelheid energie verder te werken en min of meer het hele jaar rond dezelfde voedingsmiddelen te eten, geeft men in de oude tradities uit het oosten prioriteit aan leven met de seizoenen. Wat er in de natuur gebeurt, gebeurt immers ook in onszelf. In de herfst staat het thema loslaten centraal. De blaadjes en bloemen die in de zomer op hun hoogtepunt waren, worden nu losgelaten. Zo kan de herfst ons onder andere leren dat ook loslaten iets moois kan zijn.
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) wordt elk seizoen geassocieerd met specifieke elementen en orgaansystemen. Zo wordt de herfst geassocieerd met het metaalelement en de longen en dikke darm als bijbehorende orgaansystemen. Let wel: het woord orgaansystemen gebruik ik hier met opzet. Het gaat hier immers niet over de specifieke organen, maar wel over alle functies die volgens de TCG met deze organen worden geassocieerd, en dat zijn er veel.
Volgens de TCG staan de orgaansystemen van de longen en de dikke darm in voor zuivering, verfijning en eliminatie (loslaten) en zijn ze onder andere verantwoordelijk voor de zogenaamde wei qi – een soort van inwendig harnas dat ons beschermt tegen ziekmakende invloeden van buitenaf. Vrij vertaald staat wei qi dus voor onze immuniteit. Heel straf, wanneer je weet dat de TCG meer dan 2000 jaar oud is en men toen al een verband zag tussen de gezondheid van onze darm(flora) en onze immuniteit.
Het metaalelement staat verder ook in voor de gezondheid van onze huid en geurzin. Fascinerend, want daar waar onze westerse geneeskunde maar moeilijk een link kan leggen bij een klachtenpatroon met bijvoorbeeld eczema, frequent verkouden worden en darmproblemen, is dit vanuit TCG-oogpunt een volstrekt logische combinatie van kwalen.
TCG-voedingstips voor de herfst
- Vermijd koude voedingsmiddelen. Laat het ontbijt met fruit en yoghurt, de sapjes en de smoothies en de slaatjes maar voor de zomer en kies in de herfst voor warm voedsel. Tijdens de herfst kan het overmatig gebruik van thermisch afkoelende voedingsmiddelen en drankjes schadelijk zijn voor je spijsvertering, immuniteit en energieniveau. Kies daarom beter voor soep in plaats van voor sap, maak een heerlijk warm ontbijt klaar en drink meer warme drankjes, waaronder gemberthee met honing.
- Voeg wat voedingsmiddelen toe met een scherpe smaak. De scherpe smaak, zoals die in gember, mosterd, wasabi, knoflook en kaneel kunnen het metaalelement ondersteunen en je helpen om gezond te blijven in de herfst. Let op: less is more! Overdrijf niet met deze kruiden, aangezien je dan opnieuw disbalans kan creëren.
- Eet zoveel mogelijk seizoensgebonden en lokaal: het voedsel dat nu hier bij ons beschikbaar is, is ook qua eigenschappen ideaal. Denk aan: pompoenen, appels, peren, wortels en verschillende soorten kolen. Deze voedingsmiddelen bezitten – anders dan bijvoorbeeld tropisch fruit of rauwe groenten – de nodige eigenschappen om je lichaam te helpen zich aan te passen aan de verandering van seizoen.
TCG-kruiden voor de herfst
- Astragalus: deze wortel wordt vaak gebruikt om de longfunctie te ondersteunen en de immuniteit (wei qi) te versterken. Het is vooral een heel erg nuttig kruid in de herfst en de winter, wanneer je energieniveau en je immuniteit wel een zetje kunnen gebruiken. Het kruid wordt vaak voorgeschreven als een tonicum voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, auto-immuunproblemen, vermoeidheid of spijsverteringsproblemen. Over astragalus schreef ik eerder al hier op deze blog.
- Gember: kan je gebruiken om je interne warmte te verhogen als je het snel koud hebt. Het wordt ook aangeraden voor mensen met een zwakte in het metaalelement. Dat kenmerkt zich onder andere door spijsverterings- en ademhalingsproblemen, een zwakke immuniteit en huidklachten. Overdrijf niet met gember als je veel last hebt van opvliegers of slapeloosheid.
- Daikon: is eigenlijk geen kruid, maar wel een zéér goeie groente om spaarzaam toe te voegen aan je maaltijden. Daikon is erg scherp van smaak en versterkt daardoor eveneens de longenergie. Daarnaast helpt de groente ook overmatig slijm verminderen.
Wil je meer weten over de voedingsleer uit de Traditionele Chinese geneeskunde en de vijf elementen en wil je leren hoe je voeding kan inzetten om symptomen aan te pakken die volgens de westerse geneeskunde soms onverklaarbaar zijn? Neem dan zeker deel aan deze cursus.
