• Berichtcategorie:Gezond leven
  • Bericht reacties:4 Reacties
  • Leestijd:6 minuten gelezen

Minister Onkelinx wil 10% minder verzadigd vet in onze voeding tegen 2020“, las ik onlangs in De Morgen. De minister doet dit naar aanleiding van een Europese aanbeveling uit 2011, waarin een aantal experts overeen kwamen dat het terugdringen van verzadigd vet in voeding een goede strategie is in de strijd tegen obesitas.

Hmm … Daar frons ik de wenkbrauwen toch wel even van. Terwijl de meeste mensen tegenwoordig angstiger zijn voor vet dan een hond voor vuurwerk, lijkt het toch een tegenovergesteld effect op ons gewicht en onze gezondheid te hebben. Hoeveel mensen ken jij die op een zeer vetarm dieet staan en toch niet op hun streefgewicht komen, bijvoorbeeld?

Iets verderop las ik het volgende: “Jaren van sensibilisering over gezonde voeding en meer beweging hebben niet geleid tot een daling van het aantal mensen met overgewicht. Integendeel: vorig jaar waarschuwde het Federaal Kenniscentrum (KCE) voor “een stijgende trend” voor het overgewicht bij de Belgen. Meer dan de helft van de Belgische mannen en 40 procent van de vrouwen weegt te veel.”

Ik betwijfel dat een nóg ergere vet-fobie bij de mensen dit kan oplossen. Integendeel. Het is spijtig dat Europa niet lijkt te kijken naar wat er in Amerika gebeurde de afgelopen jaren. Terwijl daar de markt voor producten met weinig vet bijzonder uitgebreid is en de Amerikanen steeds minder (verzadigd) vet eten, worden ze toch massaal dikker. En ze worden niet alleen dikker, maar ook ongezonder. Het aantal hart- en vaatziekten loopt bijvoorbeeld steil naar boven en het aantal gevallen van diabetes is nog nooit zo hoog geweest.

Zo zie je ook hetzelfde gebeuren in China en India, twee landen die gerenommeerd waren voor hun gezonde bevolking. Het traditionele kookvet in China was tot de vorige generatie varkensvet, in India geklaarde boter. Nu deze landen hun traditionele (verzadigd) kookvet ingeruild hebben voor (onverzadigde) geraffineerde, industriële oliën, beginnen hun cijfers voor diabetes en hart- en vaatziekten overeen te komen met die van de westerse wereld. Zonder te willen zeggen dat vet de enige factor is die daartoe geleid heeft, is het op zijn minst toch opmerkelijk.

Als je in de supermarkt komt, zie je lange rijen vol met plastieken flessen gevuld met heldere gele oliën of plastieken vlootjes gevuld met nep-boters waarvan op de verpakking wordt gepretendeerd dat ze gezond zijn voor jou en voor je hart. Als je naar het massale aanbod van die producten kijkt, kan het niet anders of heel veel mensen gebruiken ze. En tóch swingen de cijfers voor obesitas en hart- en vaatziekten de pan uit. De logica is zoek, toch?

Je lichaam heeft vet nodig. Je hersenen bijvoorbeeld, bestaan voor 60% uit vet, het grootste deel daarvan is verzadigd. Het is belangrijk dat je lichaam vet binnen krijgt en het heeft zowel verzadigd vet (wat conventioneel als “slecht” beschouwd wordt) en onverzadigd vet (omega 3,6,9) nodig. Daarbij is de kwaliteit van het vet heel belangrijk. Margarine doet niet hetzelfde voor je lichaam als boter en geraffineerde maïskiemolie is niet te vergelijken met extra vierge olijfolie.

Toch worden we massaal gebrainwasht dat we boter moeten vervangen door de nieuwste margarine en dat industriële “plantaardige olie” beter is dan verzadigd vet, want daar zou je dik van worden en hart- en vaatziekten van krijgen. Laten we deze mythe (want dat is het) nu eens van naderbij bekijken.

De angst voor verzadigde vetten (alle vetten die zowel in als uit de koelkast vast van structuur zijn) begon in de jaren ’50, toen Ancel Keys een studie publiceerde waarin zogezegd een verband werd aangetoond tussen verzadigd vet/cholesterol en hart- en vaatziekten. Keys baseerde zijn studie op de onderzoeksresultaten van 6 landen, terwijl hij in 22 landen onderzoek deed. Om zijn hypothese te bewijzen, diende hij de andere 16 landen achterwege te laten. Had hij die 16 landen mee in rekening genomen, dan bleek er geen enkel verband te zijn, (zoals je ziet via de link hierboven).

Ons algemeen idee dat verzadigd vet hart- en vaatziekten veroorzaakt, vindt zijn oorsprong in studies zoals die van Keys van een halve eeuw geleden, terwijl er ondertussen recenter én kwalitatiever bewijs is dat dat niet zo is. En ook Keys zelf kwam later op zijn conclusie terug.

In 2004 schreef Sylvan Lee Weinberg, voormalig voorzitter van het American College of Cardiology dat een dieet met weinig vet en veel koolhydraten een ongewilde rol zou kunnen gespeeld hebben in de heersende epidemie van obesitas, diabetes type 2, abnormale cholesterolgehaltes en metabool syndroom (de voorloper van diabetes type 2, getypeerd door aanvallen van “geeuwhonger”). Hij schrijft verder dat dit dieet niet langer verdedigd kan worden door prestigieuze medische organisaties.

Nieuwe grote onderzoeken werden ondertussen gepubliceerd. Een grote meta-analyse waarin de data werden geanalyseerd van 350 000 personen kon geen enkel verband aantonen tussen verzadigd vet en hart- en vaatziekten. Een Japanse studie die 58 000 mannen gedurende 14 jaar opvolgde, kon eveneens geen verband aantonen, maar toonde net aan dat de mannen die het mééste verzadigde vet aten, minder vaak beroertes kregen.

Nog een andere studie vond dat het beperken van verzadigd vet bekeken moet worden in relatie tot waarmee je dat verzadigd vet dan gaat vervangen. Als je minder verzadigd vet gaat eten en meer koolhydraten (vooral geraffineerde koolhydraten) gaat dat op de duur je “slechte cholesterol” verhogen en je “goeie cholesterol” verlagen. De auteurs beweren dat wanneer je hart- en vaatziekten wil voorkomen, je vooral minder geraffineerde koolhydraten moet eten en erop moet toezien dat je geen overgewicht hebt.

Verder word je ook niet dik van vet te eten. Integendeel: als je vet voor een groot deel schrapt uit je dieet, ga je doorgaans veel meer honger hebben en veel meer (slechte) geraffineerde koolhydraten eten dan wie voldoende vet eet. Verzadigd vet doet wat het belooft: het “verzadigt” je. Denk eens na over wat jou het meest verzadigt: twee boterhammetjes met confituur, of een omelet met groenten gebakken in een heerlijk klontje grasboter? Ik hoor het graag in de reacties hieronder!

 

 

Deel deze pagina:

Deze post heeft 4 reacties

  1. Kristof

    Weer een goed informatief artikel!

    En dan zwijg je nog over de (verdoken) suikers die in al die “vetarme” producten zitten…

  2. elly ceelen

    geef mij maar een heerlijke omelet met veel ui gebakken in rauwe boter…
    hmmmmm feest
    3x in de week en echt ik ben niet dik.
    dank je kruiden elf het artikel
    ELLY

  3. Gerda Seykens

    Dank je wel kruidennichtje voor je alweer super interessant artikel !!

  4. De Block Christine

    Een aanvulling :
    Beeld je in dat je in de onbewoonde wereld wordt gedropt. Wat eet je dan? Bessen, kruiden, planten en vlees. Niet zo veel vlees weliswaar, maar wel hetgeen ons lichaam nodig heeft. Dat is denk ik de beste maatstaaf voor gezonde voeding.
    Een belangrijk weetje : charcuterie met bewaar – en smaakstoffen vind je er niet. Deze bevatten de ongezonde stoffen. Toch moet af en toe eens vals spelen kunnen.

Geef een reactie