• Berichtcategorie:Gezond leven
  • Bericht reacties:16 Reacties
  • Leestijd:13 minuten gelezen

Begin november was het zover: plots had ik dan zelf corona. Terwijl ik eerst nog dacht om eraan te ontsnappen (mijn vriend was anderhalve week ervoor positief getest), had het me ineens toch te pakken. En hoe… Over de symptomen ga ik kort zijn: twee weken lang vertoefde ik in een soort van twilight zone en was ik niet in staat om uit de zetel of het bed te komen, laat staan om iets te doen. Maar daarna was het helaas nog niet over. Ik heb in totaal een kleine twee maanden gesukkeld. Niet in de zin van een beetje vermoeid zijn ofzo. Neenee, ik ervoer een reeks van vreemde en beangstigende (vooral neurologische) symptomen die ervoor zorgden dat ik 24 op 24 in een zetel of bed vertoefde. En omdat ik wist dat er ook zoiets bestaat als long covid en ik absoluut niet in die statistieken wou belanden, ben ik vanaf week drie op zoek gegaan naar oplossingen. Hoe ontstaat dat nu long covid? Wat is het? En wat kan je eraan doen?

Wat is long covid?

Er is lang heel weinig geweten over waarom sommige mensen langdurig klachten blijven hebben na een corona-infectie. Ondertussen is er dankzij het onderzoek van verschillende wetenschappers (vooral professor Resia Pretorius en dokter Bruce Patterson) al heel wat meer geweten.

Allereerst heeft het ontstaan van long covid niets te maken met hoe ernstig de infectie was in de acute fase. Sommige mensen die simpele verkoudheidsklachten hadden tijdens de acute fase of die zelfs asymptomatisch waren, kregen toch long covid.

De symptomen van long covid worden waarschijnlijk veroorzaakt doordat er na de acute infectie abnormale hoeveelheden van pro-inflammatoire cytokines in het bloed blijven. Cytokines zijn immuunregulerende proteïnen die vrijkomen wanneer je lichaam een infectie moet bevechten. Ze behoren tot een normale immuunrespons: is de infectie overwonnen, dan kalmeert de respons en gaat de hoeveelheid cytokines opnieuw naar beneden. Althans: dat is wat er in normale omstandigheden gebeurt.

Bij long covid lokt de blijvende aanwezigheid van een bepaald viraal proteïne in de witte bloedcellen echter voortdurend abnormale niveaus van cytokines in het bloed uit. Met alle gevolgen vandien. Het resultaat is dat je lichaam vast komt te zitten in een inflammatoire respons terwijl de oorspronkelijke infectie al lang weg is. Die inflammatoire respons heeft een ontregelend effect op zowel het zenuwstelsel als het immuunsysteem, wat de wijde waaier aan (soms vreemde) symptomen veroorzaakt die mensen met long covid ervaren. Heel vaak heeft die ontregeling van immuun- en zenuwstelsel ook een nadelig effect op de bloedsomloop en de bloedvaten en ontstaan er wat men noemt ‘microklontertjes’: microscopisch kleine klontertjes in het bloed. Hierdoor ontstaat er op verschillende plaatsen in het lichaam zuurstoftekort, wat op zijn beurt ook weer tot een hele reeks symptomen kan leiden.

Dit is een zeer simplistische weergave van de mechanismen die aan de basis kunnen liggen van long covid. Als je hier meer over wilt weten, dan raad ik je zeker aan om het werk van professor Pretorius en dokter Patterson te lezen.

Wat kan je doen aan long covid?

De volgende paragrafen zijn een opsomming van de zaken die mij geholpen hebben om van mijn symptomen af te geraken.

1. Hartcoherentietraining

Tijdens die eerste week na de acute fase kon ik nog niks opzoeken of lezen. Mijn boerenverstand werkte echter nog wel en omdat ik vooral last had van rare neurologische symptomen, schoot er me plots één woord te binnen: hartcoherentietraining. Dat is een training waarmee je via je ademhaling je zenuwstelsel opnieuw in balans kan brengen. Ik had het geluk dat ik Sophie Vercammen ken. Zij geeft hartcoherentietraining (*) en ze kon mij onmiddellijk helpen om met de training te beginnen (waarvoor ik haar nog altijd erg dankbaar ben!). Dat was de eerste stap richting beter worden en na een aantal dagen merkte ik al een groot effect. Mijn hartslag – die voordien makkelijk 100 slagen per minuut in complete rust bedroeg – zakte naar een rustiger ritme en dat gaf me meer mogelijkheden om verder op onderzoek te gaan.

2. Supplementen

Multidisciplinair werken is in ingewikkelde gezondheidskwesties als deze altijd het beste, dus toen ik eenmaal opnieuw wat helderder kon denken, stelde ik voor mezelf een kruiden- en supplementen plan op. Uiteraard gebruikte ik tijdens de acute fase ook al kruiden en supplementen, maar nu ik eenmaal weet wat ik weet, zou ik het helemaal anders aanpakken. Covid tast immers niet zozeer alleen de longen aan, maar is eigenlijk een multisysteemziekte: het heeft een sterk negatief effect op je spijsverteringsstelsel, zenuwstelsel, hart- en bloedvaten en op je bloed zelf (verhoogde klontering van het bloed is zoals ik hierboven al zei één van de ernstige effecten van de hoge niveaus aan cytokines die covid vaak uitlokt). Een hele apotheek verscheen op het aanrecht en de supplementen en kruiden die ik zeker opnieuw zou nemen (en waarvan ik er nu nog altijd een aantal neem) zijn de volgende:

KRUIDEN
  1. Sterke thee van brandnetel (Urtica dioica): vooral omwille van zijn ontstekingswerende en immuunmodulerende eigenschappen. Brandnetel remt verschillende pro-inflammatoire cytokines af en brengt een op hol geslagen immuunsysteem opnieuw tot rust. Daarnaast is het ook een antihistaminicum en laat een overmatige vrijstelling van histamine nu ook één van de factoren zijn die in long covid vaak voorkomen. Ik drink nog altijd ongeveer één liter sterke brandnetelthee per dag. Die maak je door 15 tot 30 gram gedroogde brandnetel in een liter heet water minstens vier uur te laten trekken. Ik doe er altijd nog een kleine handvol driekleurig viooltje bij. Dat doe ik omdat brandnetel je huid en ogen wat droog kan maken als je het een lange periode gebruikt. Het viooltje heft dat nadeel op.
  2. Tinctuur van mariadistel (Sylibum marianum) (3 x 25 druppels per dag): mariadistel is sterk ontstekingswerend en zorgt voor een verhoogde interne productie van de krachtige antioxidant glutathion (die in hoge concentraties aanwezig moet zijn in de longen tijdens acute covid om het slijm daar vloeibaar te houden, zodat het niet vast komt te zitten en je geen longontsteking krijgt.)
  3. Tinctuur van alsem (Artemisia absinthum) (3 x 10 druppels per dag): het inwendig gebruik van alsem is nog altijd wat omstreden omdat absint – de drank waarin alsem verwerkt werd – naar het schijnt de oorzaak was vanVan Gogh zijn ontbrekend oor. Maar wees gerust: als je het in kleine hoeveelheden en gedurende korte periodes gebruikt, loopt je oor geen gevaar. Alsem is een geweldig versterkend kruid en een extra troef in dit geval is dat het werkt als neurotonicum, wat wil zeggen dat het je zenuwstelsel versterkt en opnieuw in balans brengt. En laat dat nu net één van die dingen zijn die in long covid erg nodig zijn.
  4. Ginkgo biloba: ik neem twee capsules per dag. Ginkgo is een uitzonderlijk goed kruid om de verkleving van bloedplaatjes tegen te gaan (goed tegen overmatige klontering van het bloed dus). Het bevordert ook de circulatie en beschermt de bloedvatwand (ook endotheliitis: een ontsteking van de bloedvatwand, komt vaak voor bij long covid). Ginkgo was het kruid dat me duidelijk van de persistente ‘brain fog’ na corona afhielp.
SUPPLEMENTEN
  1. Vitamine B-complex: er wordt heel veel gehamerd op het belang van vitamine C en D in het kader van corona, maar de B-vitamines zijn uitzonderlijk belangrijk gedurende en na een covid-infectie. Vooral vitamine B1 en B3 worden in hoge hoeveelheden verbruikt tijdens de acute infectie en beide vitaminen zijn heel belangrijk om de inflammatoire respons onder controle te houden.
  2. Omega 3 (DHA): als je mijn blog al langer leest, dan weet je dat ik niet zo’n fan ben van omega 3-vetzuren in supplementvorm. Voor covid en post covid maak ik een uitzondering omdat extra omega 3-vetzuren (vooral dan diegene die hoog gedoseerd zijn in DHA) uitzonderlijk goed werken om de ontstekingsreactie onder controle te krijgen.
  3. Nattokinase: dit is een enzym dat wordt gemaakt uit natto – een product dat in Japan van gefermenteerde sojabonen wordt gemaakt. Nattokinase heeft een fibrinolytisch vermogen: dat wil zeggen dat het bloedstolsels kan afbreken. In Japan wordt het dan ook al jaren gebruikt om aandoeningen van het hart en de bloedsomloop mee te behandelen. Het product is erg bloedverdunnend, dus gebruik het NIET als je bloedverdunners gebruikt. Omdat ik ook ginkgo nam – dat ook wat bloedverdunnend werkt – nam ik maar de helft van de dosis die op de verpakking stond. Het is belangrijk dat je ook aan je arts vermeldt dat je nattokinase neemt. Neem het zeker niet voor een bezoek aan de tandarts of voor een operatie.
  4. Ik nam ook de voordehand liggende supplementen: vitamine D, vitamine C, een tijdje ook co-enzyme Q10, zink en magnesium.

3. Neuroplasticiteit

Op een gegeven moment in mijn zoektocht stootte ik op een artikel van de Britse Paul Garner, een professor infectieziekten die zelf te maken kreeg met long covid en ervan genas op een tot dan voor mij onbekende manier: door middel van neuroplasticiteitsoefeningen. Wat hij zei, klonk me heel aannemelijk: tijdens een infectie worden er bepaalde neurale paden – verbindingen in onze hersenen – gecreëerd. Soms blijven die paden onbewust actief lang nadat de infectie voorbij is. Hij vergeleek de neurale paden met groeven in de aarde, die steeds dieper en dieper ingesleten raken. Door ons gedrag, onze gedachten en onze gevoelens bij de symptomen wordt onbewust een vicieuze cirkel gecreëerd waarbij de gekende neurale paden meer en meer ingesleten raken en ons zenuwstelsel steeds meer dysfunctioneel wordt. Door zijn artikel leerde ik dat ik de symptomen die ik had waarschijnlijk mee kon veranderen via breintraining.

Belangrijk om hierbij te beseffen is dat professor Garner zijn theorie niet betekent dat long covid in je hoofd zit, maar wel dat echte fysieke symptomen gecreëerd worden door je brein dat nog altijd reageert op iets wat al lang voorbij is. Neuroplasticiteit is een ongelooflijk boeiende wetenschap waarmee verbluffend goeie resultaten werden geboekt op het vlak van andere ‘mysterieuze’ aandoeningen als fibromyalgie, ME/CVS en chronische lyme.

Ik zocht en vond een app waarmee ik de neuroplasticiteitsoefeningen kon leren. De app heet Curable en kost een schamele 50 euro per jaar voor steengoede content waarvan ik vermoed dat die mee een grote bijdrage betekende voor mijn herstel.

4. Infrarood sauna

Aangezien ik tijdens het begin van mijn herstel nauwelijks aan lichaamsbeweging kon doen (een bord uit de vaatwasser halen was al te veel), heb ik sauna gebruikt als ‘training’. Sauna heeft immers erg vergelijkbare effecten op je gezondheid als lichaamsbeweging. Bovendien werkt infrarood sauna ontstekingswerend en bevordert het de functie van je mitochondriën (de energiefabriekjes in je lichaam). Mijn dokter zei ook dat sauna kan helpen om het covid spike-eiwit sneller uit je lichaam te krijgen.

5. Acupunctuur

Ik heb altijd een grote fascinatie gehad voor de traditionele Chinese geneeskunde (TCG) en die fascinatie is alleen maar groter geworden nadat ik mijn nicht – die acupuncturiste is – vroeg wat ik kon doen tegen het vreselijk nachtelijk zweten dat met covid gepaard ging. Zij raadde me vier punten aan die ik moest masseren. Diezelfde nacht was voor mij de eerste keer zweetvrij slapen. Ik was zo onder de indruk dat ik een afspraak bij de acupuncturist boekte (mijn nicht woont in Zwitserland, dus haar kon ik het niet vragen). Na één sessie was ik af van de constante, vreemde druk op mijn borstkas die ik na covid had. Ik ben ervan overtuigd dat ook acupunctuur een erg positieve invloed heeft gehad op mijn herstel.

6. Beweging en osteopathie

Misschien kan je je voorstellen hoe erg het met mijn conditie was gesteld als ik vertel dat ik zelfs niet meer kon autorijden. Aan het stuur draaien, de koppeling induwen, … het was allemaal te zwaar. Toch probeerde ik vanaf week drie heel stapsgewijs wat beweging te integreren (hoe weinig dat ook was). Ik begon met een toertje rond het huis wandelen (en voerde dat steeds lichtjes op) en met veel moeite deed ik ook deze superkorte yogasessie van Myrna van Kemenade). Ook deze ademhalingsoefeningen deed ik iedere dag.

Daarnaast heb ik ook een zeer goeie osteopaat (Michaël Trevels) die ervoor zorgde dat de ernstige, verlammende vermoeidheid van de eerste weken weg ging en dat ik terug kon autorijden (het is echt vreemd hoe afhankelijk je wordt, als je niet meer kan rijden).

7. Ozontherapie

Ozontherapie bevordert de zuurstofwisseling in de cellen en verplicht cellen om zuurstof op te nemen (wat in het geval van long covid vaak een probleem is). Het bevordert daarnaast de doorbloeding en is sterk antiviraal. Ik deed tien sessies.

Tot slot

Ik geloof in de multidisciplinaire aanpak van long covid. Ik denk niet dat één van de bovenstaande dingen op zichzelf voor hetzelfde resultaat zou gezorgd hebben. Het is de combinatie van alles die het verschil maakt.

Veel mensen die dit artikel op een later tijdstip lezen, mailen me om te vragen hoe het nu met mij gaat. Ik kan jullie gerust stellen: na twee maanden was ik – buiten mijn geurzin, die zich pas na een jaar volledig herstelde (ik schreef er hier een artikel over) – volledig van alle klachten verlost. De hele ervaring heeft me nog meer doen beseffen wat voor een ingenieus systeem ons lichaam is. En het heeft me nog meer ontzag en dankbaarheid gegeven voor al die wonderlijke planten die ons lichaam weer sterk en veerkrachtig kunnen maken!

(*) Voor adressen van hartcoherentietraining in je buurt, kijk je best op https://nerva.coach/. 

Naast Sophie Vercammen (regio Hoeilaart) kan ik je ook Katrien Geeraerts (regio Zemst) en Louis Van Nieuland (regio Willebroek) aanraden, die je zeker heel goed kunnen begeleiden hierin.

NB: Ik heb geen enkel financieel belang bij het delen van de namen en andere referenties die ik in dit artikel opnoem. Ik geef ze enkel mee omdat ik er zelf goed mee geholpen ben.

Deel deze pagina:

Deze post heeft 16 reacties

  1. Jenny

    Ppfff, een hele boterham ? Ik vond je al verdacht stil en ben blij je weer te lezen!

  2. Liliane Van Loock

    Fijn artikel ? alhoewel spijtig tgv COVID
    Maar het is de moeite waard omver lezen en leerrijk voor iedereen ?
    Dank voor het delen van vele info – veel beterschap ook aan alle die COVID doorstaan
    Goud luck

  3. Saskia Soetaert

    Hallo Anntje, blij te horen dat het nu beter met je gaat.
    Dank je om je verhaal en de aanpak waarop je covid overwonnen hebt te delen.
    Zo zie je maar dat er genoeg alternatieven zijn om te genezen.
    Verzorg je verder goed.
    Liefs Saskia

    1. Brigitte Van Wesemael

      Mijn huisarts raadde naast zink ook sélénium en quercetine aan. De rest van de vitamine die u aanraadt nam ik al wegens De ondersteuning.
      Groetjes Brigitte

  4. Maria

    Dankjewel Anntje voor zoveel openhartigheid en tevens heel nuttige info over de passende supplementen.
    ik hoop dat het je inmiddels beter gaat en wens je een volledig herstel toe.
    lieve groet Maria

  5. Veronique

    Wat een ellende voor jou! Gelukkig ben je aan de betere hand…
    Dank Anntje om je ervaringen te delen.

  6. Chris

    Anntje,
    Bedankt om deze nare ervaringen en de hulpmiddelen te delen.
    Ik wens je nog een verdere verbetering van je gezondheid en kijk uit naar je volgende nieuwsbrief!
    Lieve groet
    Chris

  7. Andrea Cavents

    Dag Antje, ik ben blij dat je genezen bent van Covid, Ik kan mij heel goed inleven wat je hebt meegemaakt.
    Ik heb zelf ook 3 weken heel erg ziek geweest van Covid, 15 dagen in absolute quarantaine geweest, geen mensen rondom mij, niemand ( ik ben onlangs verhuisd na mijn scheiding) de eerste week enorm veel spierpijnen en hoofdpijn, kon niets doen, week 2 geen geur meer, gelukkig nog wel smaak, alhoewel het was smaak met een flinke schep zout, banaan met zout, soep met zout, thee met zout, ongelofelijk wat een impact, en dan de longen, nooit zo moeten hoesten in mijn leven, enorm zwaar allemaal, week 3 geen stem meer en lichamelijke verzwakking Na week 3 begon het eindelijk te keren. En nu op dit moment, voel ik mij terug veel beter, alhoewel ik nog regelmatig rond 20.00u in mijn bed lig, Te moe nog steeds om lang op te blijven. Maar het betert en mijn moraal is terug ok gekomen. Ik heb ook hulp gezocht, via dokter, osteopaat Ik vind hulp heel belangrijk, Blijf er niet mee zitten, praat erover. Het kan iedereen overkomen. Mijn buurvrouw hing een zak met eten aan de deur, mijn zus kwam ook langs met eten. Met hulp en praten gaat het beter. Blijf er niet alleen mee zitten. Dat is ook mijn boodschap Dus Antje chapeau voor je verhaal en het allerbeste

    1. Anntje Peeters

      Dag Andrea, het is ongelofelijk wat een impact dat virus heeft. Het verslindt je spieren en neemt je eetlust weg. Bij mij was dat ook een van de factoren waarom ik zo ziek werd, denk ik. Ik ben altijd al mager geweest en heb geen reserves.
      Ik hoop dat je snel ook weer helemaal de oude bent! Verzorg je goed!

    2. Danny

      De totale impact is groot, fysiek en mentaal. Ik ben zo blij dat je dit overwon. Sterk! Benieuwd of nu alles terug in z’n normale plooi viel.

      1. Anntje Peeters

        Dankjewel voor je berichtje!
        Zeker hoor, ik heb er al heel lang geen restklachten meer van.

  8. Corne Geerts

    Dag Anntje,
    Hartelijk dank voor het delen van je tips en hopelijk kunnen veel meer mensen hier hun voordeel meedoen.
    Heel veel succes met je verdere herstel en verlies jezelf niet uit het oog.
    Gr, Corne

    1. Anntje Peeters

      Dankjewel Karine!

  9. Marina

    Dag Anntje.
    Met heel veel aandacht heb ik je artikel gelezen. Zou je kunnen doorgeven welke 4 punten die je masseerde voor nachtelijk zweten aub? Bedankt alvast. Gtjs Marina

    1. Anntje Peeters

      Dag Marina, ik kan de punten aanduiden op mijn lichaam, maar ik weet niet of ik me de namen juist herinner en wil zeker geen verkeerde info meegeven. Ik zal hier in de toekomst een video over maken en nog eens opnieuw navragen zodat je de juiste info hebt.

  10. Marina

    Bedankt voor je antwoord. Is het je mogelijk om te zeggen waar op je lichaam die punten liggen ongeveer ( de namen zijn niet belangrijk voor mij). Ik denk niet dat je verkeerde info kunt doorgeven want ik meen dat als je een punt op een meridiaan masseert dat het niet erg is als je niet helemaal juist op het punt zelf zit om te masseren, de intentie is belangrijker. Alvast bedankt Marina

Laat een antwoord achter aan Marina Reactie annuleren